مایا نام نرم‌افزاری برای طراحی سه بعدی است. این نرم‌افزار نخست توسط شرکت آلیاس. ویو فرانت عرضه شده‌است که در سال ۲۰۰۵ شرکت اتودسک (شرکت سازنده نرم‌افزارهای سه بعدی و انیمیشن سازی از جمله تری‌دی‌اس‌مکس و اتوکد) آن را خریداری کرد و نسخه‌های جدید مایا با نام اتودسک مایا (Autodesk MAYA) به بازار عرضه شدند.

مایا یکی از پیشرفته‌ترین نرم‌افزار انیمیشن و مدل سازی سه بعدی است که به طور گسترده در استودیوهای فیلم سازی، انیمیشن و همینطور صنعت بازی‌های رایانه‌ای استفاده می‌شود. البته نقطه قوت مایا در ابزارهای مدل سازی آن است و در شرکتهای بزرگ نیز بیشتر از این خصیصه اش استفاده می‌کنند. تکنولوژی NURBS بکار رفته در این استودیو انیمیشن سازی، باعث کمک به طراحی بهینه اشیاء طبیعی از جمله چمن، گیاهان، مو و... می‌شود. توانایی بالا در Rendering و وجود Materialهای متنوع در این نرم افزار از جمله موارد کلیدی آن است. از جمله ویژگی‌های این نرم‌افزار، انعطاف پذیری و قابلیت‌های شخصی سازی (customization) آن است که به کاربران حرفه‌ای اجازه می‌دهد به سادگی محیط آن را به دلخواه خود تغییر دهند. به علاوه، یکی دیگر از قابلیت‌های منحصر به فرد آن امکان توسعه این نرم‌افزار برای استفاده کنندگان آن است. کاربران می‌توانند از طریق زبان‌های برنامه نویسی سی پلاس پلاس، MEL یا (maya embedded language) و همینطور پایتون آن را توسعه دهند و ابزارها و امکاناتی که پیشتر در نرم‌افزار وجود نداشته‌اند را به آن اضافه کنند. به همین دلیل بسیار مورد توجه استودیوهای بزرگ سازنده فیلم و انیمیشن قرار گرفته‌است.

تا سال ۲۰۰۹ مایا در دو گونهٔ maya complete و maya unlimited عرضه می‌شد که گونهٔ دوم امکانت گسترده تر همینطور قیمت بالا تری داشت، اما از نسخه ۲۰۱۰ به بعد فقط در یک گونه و با تمام امکانات عرضه می‌شود. آخرین نسخه مایا maya 2013 است. البته لازم به ذکر است که در سالهای اخیر، این نرم افزار در قالب ۳۲ بیت و ۶۴ بیت عرضه می‌شود.

در سال ۲۰۰۳ نرم‌افزار مایا برنده جایزه Academy Award برای "موفقیت‌های علمی و فنی" شد.

هسته اصلی مایا در زبان سی‌پلاس‌پلاس نوشته شده‌است.

نرم‌افزار مایا بر روی سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مکینتاش قابل استفاده‌است.

تویسرکان ، سرکان، شهرستان و شهری در استان همدان .

1) شهرستان تویسرکان . در ناحیة مرکزی استان همدان واقع است . از شمال به شهرستانهای همدان و کبودرآهنگ ، از مشرق به شهرستان ملایر، از جنوب به شهرستان نهاوند و از مغرب به شهرستانهای کنگاور (در استان کرمانشاه ) و اسدآباد محدود، و مشتمل است بر دو بخش مرکزی و قِلقِل رود، هفت دهستان و سه شهر تویسرکان (مرکز شهرستان )، سِرکان و فَرسفَج .

مهمترین کوههای این شهرستان عبارت اند از: خان گورْمَز/ خان گُرمَز (بلندترین قله : ح 853 ، 2 متر)، چشمه دره (بلندترین قله : ح 350 ، 2 متر)، چالاب (بلندترین قله : ح 100 ، 2 متر)، سیاه کوه و سیاه کمر (بلندترین قلة هر دو: ح 100 ، 2 متر؛ جعفری ، ج 1، ص 184، 192، 212، 343ـ344). رود دایمی خرّم رود به طول حدود 38 کیلومتر از ریزابه های قره چای در مسیر جنوب غربی ، و قلقل رود به طول حدود پنجاه کیلومتر از ریزابه های گاماساب / گاماسیاب ــ که خود ریزابه ای به نام کُرزان رود دارد ــ از رودهای مهم شهرستان تویسرکان اند (همان ، ج 2، ص 207، 336ـ337؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 47، ص 104).

پوشش گیاهی تویسرکان شامل درختان چنار، تبریزی ، اقاقیا، سنجد و نارون و گیاهانی نظیر ریواس ، بومادران ، گل گاوزبان ، شیرین بیان ، گون و کاسنی است که کاربرد دارویی و صنعتی دارند. تویسرکان زیستگاه مناسب جانورانی از قبیل کَل ، گرگ ، روباه ، گورکن ، گراز، پلنگ و یوزپلنگ ، عقاب ، قوش ، کبک ، قرقاول ، درنا و تیهوست .

منابع آب کشاورزی و آب آشامیدنی تویسرکان بیشتر چشمه ها و چاههای عمیق و نیمه عمیق و قناتهاست . مهمترین محصولات کشاورزی آن گندم ، جو، بنشن و محصولات جالیزی ، چغندر قند، پیاز و سیب زمینی و فرآورده های باغی از قبیل زردآلو، هلو، گلابی و گردوست .

منابع معدنی نظیر سنگ گرانیت ، سیلیس ، سنگ چینی ، سنگ گچ ، سنگ آهک و سنگ مرمر در تویسرکان وجود دارد (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 368). مهمترین صنایع این شهرستان صنایع ماشینی ، فیلترسازی ، تولید مایعات پاک کننده ، نساجی ، صنایع غذایی (تولید آرد) و صنایع ساختمانی است ( جغرافیای کامل ایران ، ج 2، ص 1329). مهمترین صنایع دستی آن قالی و گلیم و گیوه است که صادر می شود. منبت کاری نیز از صنایع دستی آنجاست ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 47، ص 105). پرورش دام و زنبورعسل در این شهرستان رایج است (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 367).

جمعیت شهرستان تویسرکان در سرشماری عمومی 1375ش ، 954 ، 118 تن بوده است که از آن میان 308 ، 43 تن ، (ح 36%) شهرنشین و بقیه روستانشین بوده اند. مردم تویسرکان شیعة دوازده امامی اند و به ترکی و فارسی (باگویش لکی ) تکلم می کنند. طوایفی از ایل تُرکاشوَند * به نامهای علی مرشد، علی جانی ، سلیمانی و رحمتی در این شهرستان زندگی می کنند ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 47، ص 104).

بر اساس قانون تقسیمات کشوری در 1316 ش ، تویسرکان ـ ملایر از بخشهای شهرستان ملایر در استان پنجم (کردستان ) بود. تویسرکان تا 1328 ش ، مدتی جزو ولایت ثلاث شد وسپس به صورت فرمانداری مستقل در آمد و در این سال شهرستان شد (ایران . وزارت کشور. ادارة کل آمار و ثبت احوال ، ج 2، ص 97؛ ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی ، ص 114). بر اساس تقسیمات کشوری 1355 ش ، شهرستان تویسرکان مشتمل شد بر یک بخش حومه به مرکزیت شهر تویسرکان ، چهار دهستان به نامهای حومه و قلقل رود و کرزان رود و خرم رود، و سه شهر تویسرکان و سرکان و سرابی . بر اساس تصویبنامة هیئت وزیران در 1366ش ، سه دهستان دیگر به آن اضافه شد (ایران . قوانین و احکام ، ص 683ـ684). شهرستان تویسرکان در تقسیمات کشوری 1371 ش ، فقط دو شهر به نامهای تویسرکان و سرکان داشت و در 1379 ش ، شهر فرسفج نیز جزو آن شد.

مهمترین آثار باستانی و تاریخی تویسرکان عبارت اند از: تپه های باستانی باباکمال در دهستان کمال رود، که آثار به دست آمده در آن متعلق به چهار هزار سال قبل از میلاد است (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 66)؛ بقایای شهری قدیمی متعلق به دورة ساسانیان در ولاشجرد/ بلاشگرد ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 47، ص 105)؛ کاروانسرای معروف شاه عباسی در ده کیلومتری جنوب غربی شهر تویسرکان متعلق به دورة صفوی (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 237، 239)؛ پل قدیمی فرسفج در نزدیکی کاروانسرای شاه عباسی بر روی رودخانة قلقل رود به طول تقریبی شصت متر و عرض هشت متر (همان ، ج 1، ص 243، 245)؛ مقبرة ابومِحجَن ثقفی ، شاعر مشهور مُخَضْرم (متوفی 30 هجری )، معروف به پیر کمربسته ، در جنوب غربی شهر سرکان (همان ، ج 1، ص 208ـ209)؛ بقعة امامزاده ابراهیم ، از نوادگان امام موسی بن جعفر علیه السلام ، در چهارده کیلومتری شهر تویسرکان ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، همانجا؛ مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 143).

2) شهر تویسرکان ، مرکز شهرستان . در حدود 93 کیلومتری جنوب شهر همدان و در مسیر راه اصلی ملایر ـ اسدآباد، در ارتفاع 780 ، 1 متری ، قرار گرفته است . شهر تویسرکان با کوههای ساری آب در مشرق ، چشمه دره در جنوب ، سیاه کوه در شمال غربی و کوه قصر در شمال شرقی احاطه شده است . کرزان رود در شمال غربی و خرم رود در وسط شهر جریان دارند. آب و هوای آن نسبتاً سرد و خشک است . بیشترین دمای آن حدود ْ32 در تابستان ، کمترین آن ْ15- در زمستان ، و میانگین بارش سالانة آن حدود 310 میلیمتر است . تویسرکان در 1310ش تبدیل به شهر شد (ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی ، همانجا). در سرشماری 1375ش ، جمعیت آن 886 ، 37 تن ذکر شده است .

مهمترین آثار قدیمی شهر عبارت اند از: آرامگاه حَبَقوقِ نبی علیه السلام ، از انبیای بنی اسرائیل ، که حدود 2600 سال قدمت دارد؛ آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی (متوفی 1005)، از عرفا و شعرای دورة صفوی ، واقع در شمال شرقی شهر (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 195، 222، 226)؛ مدرسة شیخعلی خان زنگنه (متوفی 1101؛ وزیر شاه سلیمان صفوی ) که در حدود 1090 به دستور وی ساخته شد (همان ، ج 1، ص 233)؛ بازار سرپوشیده یا راسته بازار، از بناهای دورة صفوی ، که بیش از 350 سال قدمت دارد (همان ، ج 1، ص 247)، ظاهراً در دورة قاجار قسمت اعظم این بازار رو به ویرانی نهاده بود، ولی به همت میرزا رضا قلی خان کلانتر و میرزا ابدال خان ، دوباره مرمت شد (همانجا؛ اعتمادالسلطنه ، ج 1، ص 819)؛ چند مسجد قدیمی مانند مسجد جولاستان / جولستان در پایین محله ، مسجد باغوار، مسجد زرهان و مسجدجامع که هریک در حدود دویست سال قدمت دارند؛ امامزاده زیدبن علی (شاه زید) و زیارتگاه امامزاده ناصر معروف به شاهزاده ناصر (شهادت 250)، در چهار کیلومتری مغرب تویسرکان (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 273، 278ـ289).

پیشینه . در بارة نام و گذشتة تویسرکان تا قبل از قرن هفتم اطلاعی در دست نیست . در قرن هفتم ، یاقوت حموی (ج 1، ص 901) در ذکر محلی به نام تُویْ (تُوَیّ)، به ابوعبداللّه حسین بن احمدبن جعفر تُوَیّی همدانی ، اشاره کرده (همان ، ج 3، ص 82) و سرکان را از قرای همدان ذکر نموده است . حمداللّه مستوفی (ص 73) نیز در قرن هشتم اشاره ای کوتاه به توی و دیه سرکان دارد. از این دوره تا زمان صفویه ، راجع به حوادث یا رویدادهای تاریخی تویسرکان اطلاعات مهمی در دست نیست . گفته می شود که در اوایل دورة شاه عباس اول (996ـ 1038) قسمتی از عراق عجم ، از جمله نواحی توی و سرکان ، تحت حاکمیت امامقلی خان ، فرزند اللّه وردی خان ، قرار داشت (حقیقت ، ج 4، بخش 2، ص 669). در 996، ایلات تکلّو و ترکمانان ، تویسرکان را غارت و در آنجا قتل عام کردند (منشی قمی ، ج 2، ص 884). تویسرکان در دورة شاه صفی (1038ـ 1052) از شهرهای عمدة عراق عجم محسوب می شد (تاورنیه ، ج 2، ص 87). در 1142، تویسرکان مدتی مقرّ سپاهیان نادرشاه بود (استرآبادی ، ص 119ـ120). در دورة فتحعلی شاه (1212ـ 1250)، شیخعلی میرزا از فتحعلی شاه تقاضا کرد که قسمتی از نواحی اطراف تویسرکان را در محدودة حکومتی وی قرار دهد و فتحعلی شاه دستور داد که تویسرکان را به دولت آباد (ملایر امروزی ) ضمیمه کنند و شیخعلی میرزا حاکم ملایر و تویسرکان شد (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 187). در دورة محمدشاه قاجار (1250ـ1264) و به دستور وی ، جهانگیر میرزا و خسرو میرزا، فرزندان عباس میرزا، را ــ که اسماعیل خان فراش باشی کور کرده بود ــ به قلعه ای در تویسرکان فرستادند (احمدمیرزا قاجار، ص 313ـ314). در 1289، سیف اللّه میرزا به آزار مردم تویسرکان پرداخت ؛ به دستور او بعضی از سادات را در میدان شهر می بستند و با چوب می زدند (باستانی پاریزی ، ص 468). شیروانی (متوفی 1253) در بستان السیاحة ، تویسرکان را قصبه ای نیک با آب و هوایی سرد دانسته و مردم آن را تاجیک ، و روذراور/ روداور را دارالامارة آن ذکر کرده است (ص 192، 299). در دورة ناصرالدین شاه (1264ـ1313)، اعتمادالسلطنه (ج 1، ص 817) تویسرکان را شامل قصبة معتبری به نام توی و قریة بزرگ سرکان ضبط کرده است . در زمان وی ، این قصبه

را به تنهایی تویسرکان هم می نامیدند، اما قریه همان سرکان خوانده می شد.

از تویسرکان بزرگانی برخاسته اند، از جمله : میررضی الدین آرتیمانی ، دارای دیوان و ساقی نامه (مقدم گل محمدی ، ج 1، ص 225، 231)؛ مولی حبیب اللّه توسرکانی ، از ریاضیدانان عصر صفوی و صاحب رساله ای فارسی در هیئت (امین ، ج 4، ص 558)؛ و شیخ محمدنبی بن احمد تویسرکانی (متوفی 1319)، از فقهای دورة قاجار (همان ، ج 10، ص 79).

منابع : احمدمیرزا قاجار، تاریخ عضدی ، چاپ عبدالحسین نوایی ، تهران 1376ش ؛ محمدمهدی بن محمدنصیر استرآبادی ، جهانگشای نادری ، چاپ عبداللّه انوار، تهران 1341ش ؛ اعتمادالسلطنه ؛ امین ؛ ایران . قانون تقسیمات کشوری آبان 1316، قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران ، مصوب 16 آبان ماه 1316، چاپ دوم ، تهران ] بی تا. [ ؛ ایران . قوانین و احکام ، مجموعة قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال 1369 ، تهران 1370ش ؛ ایران . وزارت کشور، تقسیمات کشور شاهنشاهی ایران ، تهران 1355 ش ؛ ایران . وزارت کشور. ادارة کل آمار و ثبت احوال ، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور ، ج 2، تهران 1329ش ؛ ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی . دفتر تقسیمات کشوری ، نشریة تاریخ تأسیس عناصر تقسیماتی به همراه شماره مصوبات آن ، تهران 1381 ش ؛ محمدابراهیم باستانی پاریزی ، سیاست و اقتصاد عصر صفوی ، تهران 1367 ش ؛ عباس جعفری ، گیتاشناسی ایران ، ج 1، کوهها و کوهنامة ایران ، ج 2: رودها و رودنامة ایران ، تهران 1368ـ1376ش ؛ جغرافیای کامل ایران ، تهران : سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، 1366ش ؛ عبدالرفیع حقیقت ، تاریخ نهضتهای فکری ایرانیان ، ج 4، تهران 1368ش ؛ حمداللّه مستوفی ؛ زین العابدین بن اسکندر شیروانی ، بستان السیاحه ، یا، سیاحت نامه ، چاپ سنگی تهران 1315، چاپ افست ] بی تا. [ ؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران ، ج 47: همدان ، تهران : سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح ، 1376ش ؛ مرکز آمار ایران ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375: نتایج تفصیلی کل کشور ، تهران 1376ش ؛ محمد مقدم گل محمدی ، تویسرکان ، ج 1، تهران 1378ش ؛ احمدبن حسین منشی قمی ، خلاصة التواریخ ، چاپ احسان اشراقی ، تهران 1359ـ1363ش ؛ نقشة تقسیمات کشوری ایران ، مقیاس 000 ، 250:1، تهران : گیتاشناسی ، 1377ش ؛ یاقوت حموی ؛

==============================================

قبل از استيلاء اعراب نام بسياري از اماكن و شهرها و قصبات ايران به (( گان )) ختم مي شود . گان در لغت فرس باستان به معني جا و مكان آبادانست و پس از تسلط اعراب بر ايران و رواج زبان عرب چون زبان مذكور فاقد حرف (( گ)) مي باشد در واژه هاي زبان پارسي به جاي حرف (گ) حرف(ك) يا(ج) بكار برده شده در كتاب وجه تسميه شهرهاي ايران  راجع به وجه تسميه سركان چنين آمده كه در زبان لري كه گويش غالب مرد اين منطقه است كلمه ( سر ) به معني اشراف و بزرگان و مهتران است و سركان به معناي محلي كه بزرگان و مهتران و خوانين در آن سكونت دارند و با توجه به امتيازات طبيعي سركان شايد وجه تسميه مزبور صحيح باشد و سركان محل ييلاقي و سكونت اعيان و اشراف و بزرگان شهر رود آوربوده است

ام اين شهر از دو بخش توي و سرکان تشکيل شده که وجه تسميه هر يک را چنين بيان مي‌کنند:
در برخي نواحي ايران محل‌هايي به نام توي هست، براي اين‌که اشتباهي رخ ندهد در هر جا چنين محلي باشد به‌نام نزديکترين محل به آن خوانده مي‌شود؛ (مانند توي دروار در دامغان) که نزديک به قريه دربار است و (توي کازرون) و اين توي چون در يک فرسنگي سرکان است به تويسرکان مشهور است.
جغرافي‌دانان سده سوم و چهارم هجري غالبا تويسرکان را (توي رودلاور) و (توي همدان) نوشته‌اند و اين توي احتمالا با زبان قومي که پيش از مادها در اين سرزمين مي‌زيسته‌اند، مرتبط است.
در زبان لري (و بسياري از زبان‌هاي ايراني) کلمه «سر» به معني بزرگ و مهتر است و «گان» در زبان پهلوي به معني جا و مکان آبادانست و قبل از استيلاء اعراب نام بسياري از شهرها و قصبات ايران به گان ختم مي‌شد.
به اين ترتيب سرکان ممکن است به معناي محلي باشد که بزرگان و خوانين در آن سکونت دارند و در واقع تويسرکان محل سکونت ييلاقي بزرگان شهر رودآور بوده است.

زبان و مذهب:
دين و مذهب اکثر مردم آن، اسلام و شيعه جعفري است و زبان آنان فارسي است ولي تعدادي از روستاهاي مجاور به استان کرمانشاه و شهرستان نهاوند و ملاير، به لري، لکي، کردي يا آميزه‌اي از اين‌ها صحبت مي‌کنند.

شخصيت‌هاي معروف:

-حبقوق پيامبر يکي از پيامبران صاحب کتاب بني اسراييل و معاصر با دانيال نبي است. وي حدود 2600 سال پيش مي‌زيسته و نگهبان معبد بزرگ يهوديان در اورشليم بوده‌است. حدود سال 590 قبل از ميلاد، بخت‌النصر پادشاه خونخوار کلده به اورشليم حمله کرد و يهوديان زيادي را به قتل رساند و نزديک به بيست هزار نفر از آنان را اسير و به شهر بابل پايتخت کلده که نزديک بغداد فعلي قرار داشت انتقال داد. حيقوق در بين اين زندانيان بود و مدت طولاني در زندان به سر برد.در سال 548 قبل از ميلاد کورش کبير پادشاه ايران به کلده حمله کرد و در جنگي طولاني لشکريان کلده را شکست داد، بابل را تصرف کرد و طي فرماني دستور آزادي کليه اسرا و زندانيان يهود را صادرنمود. پس از آزادي از بند اسارت بابليان، حبقوق به ايران مهاجرت کرد و در شهر تويسرکان (رودآور) ساکن شد و در همين شهر درگذشت.آرامگاه حبقوق پيامبر در تويسرکان طي قرون متمادي چندين بار بازسازي شده‌است. اين آرامگاه يکي از قديمي‌ترين آثار تاريخي ايران محسوب مي‌شود. متاسفانه آرامگاه اين پيامبر چندين بار مورد سرقت غارتگران ميراث فرهنگي قرار گرفته‌است در آخرين بار در دهه هفتاد شمسي سرداب حبقوق نبي (ع) پيدا گشت و اسکلت پيامبر هويدا شد خوشبختانه از کليه اتفاقات فيلم‌برداري شده و در مراسم مختلف به نمايش درآمده‌است و اين از معجزات الهي است که اسکلت پيامبر پس از 4500 سال بطور سالم مانده است[نيازمند منبع]. هم اکنون آرامگاه اين پيامبر الهي زيارتگاه اهالي شهرستان تويسرکان و اقليتهاي ديني ساير شهرهاي ايران مي‌باشد.

-رضي‌الدين آرتيماني شاعر معروف عصر صفوي است. ساقي نامه معروف او با اين بيت آغاز مي‌شود:
الهي به مستان ميخانه‌ات به عقل آفرينان ديوانه‌ات

محصولات کشاورزي و سوغات :
محصولات
* گردو
* بادام
* سماق
* آلو بخارا
* توت
* آلبالو
سوغات
* مبل و منبت
* نقل
* پشمک
* مغز گردو

مکان‌هاي توريستي:
پارک توريستي کمربسته: واقع در شهر سرکان در 3 کيلومتري تويسرکان
آرامگاه ميررضي‌الدين آرتيماني
آرامگاه حبقوق پيامبر
قلعه اشتران: در روستاي اشتران تويسرکان
پل تاريخي فرسفج (جنوب غربي شهر فرسفج)
کاروان‌سراي شاه‌عباس (5 کيلومتري جاده تويسرکان-غربان)
مدرسه شيخ علي خان زنگنه يا حوضه علميه شهر تويسرکان
درخت چنار قطور و کهنسال 3000 ساله (شهر تويسرکان)
دره گزندر سرابي (تويسرکان)
دره‌باغ‌هاي سرکان (سرکان)
دره باغ‌هاي آرتيمان (روستاي آرتيمان)

فرش و قالي تويسرکان:
بي ترديد در روستاهاي تويسرکان به دليل وجود زمستانهاي پر برف و دهات دور از دسترس و وجود پشم و پنبه فراوان، از قديم قالي بافي وجود داشته‌است. وجود فرشهاي بالنسبه مرغوب با نقوش و رنگ آميزي‌هاي زيبا که متجاوز از 100 سال عمر دارند نشان از فرش‌بافي مطلوب و با ارزشي، حداقل در برخي روستاها يا مناطقي که داراي خان و ارباب بوده‌اند، مي‌دهد.